“एखाद्या व्यक्तीची एखाद्या पदावरून उचलबांगडी!” असे मथळे आपण रोजच वाचत असतो. एखाद्याला एखाद्या जागेवरून जबरदस्तीने उचलून बाजू करणे अशा अर्थाने हा शब्द सहसा वापरला जातो.
या शब्दाची व्युत्पत्ती मात्र मोठी मनोरंजक आहे. पांगडी म्हणजे एक विशिष्ट प्रकारचे मासे पकडण्याचे जाळे असते. हे जाळे एका वेळी चार लोक चार कोपऱ्यांना धरून पाण्यात बुडवून ठेवतात. जाळ्यात मासे आल्याचे लक्षात आल्यावर चारीही कोपरे धरून ते जाळे वर उचलण्यात येते. याला पांगडी उचलणे असे म्हणतात. आणि ही पांगडी उचलताना “उचल पांगडी” अशी आरोळी देण्यात येते. याच आरोळीवरुन उचलबांगडी हा शब्द तयार झालेला आहे. ज्याप्रमाणे पांगडी चार कोपरे धरून उचलण्यात येते त्याप्रमाणे एखाद्या व्यक्तीचे दोन्ही हात व दोन्ही पाय धरून त्याला उचलून बाजू करणे हा उचलबांगडी या शब्दाचा शब्दशः अर्थ आहे. कालांतराने जबरदस्तीने बाजू करणे असा अर्थ या शब्दाला प्राप्त झालेला आहे.